بسیاری از افراد برای به سرپرستی گرفتن یک حیوان به سراغ پستانداران کوچک یا جوندگان می‌روند. برخی از این حیوانات کوچک و دوست‌داشتنی مانند همستر، خوکچه هندی و خرگوش محبوبیت فراگیر دارند و برخی دیگر همچون موش و رت در برخی نقاط خاص جهان مانند ژاپن و انگلستان نگهداری می‌شود. بسیار مهم است افراد پیش از به سرپرستی گرفتن این حیوانات با آنها و ویژگی‌های رفتاریشان آشنا باشند تا به این ترتیب بتوانند به درستی حیوان مورد نظر خود را به سرپرستی بگیرند.
انواع حیوانات جونده خانگی
جوندگان انواع مختلفی دارند که برخی از آنها هم‌زیستی بهتری با انسان‌ها دارند و همین مسئله باعث می‌شود افراد بیشتری به نگهداری از آنها علاقه‌مند باشند. در ادامه با مهم‌ترین حیوانات جونده خانگی آشنا می‌شوید که جزو محبوب‌ترین جوندگان نیز به شمار می‌روند:
خوکچه هندی
یکی از محبوب‌ترین حیوانات جونده خانگی خوکچه هندی است. خوکچه هندی که آن را با نام «خوکچه گینه» نیز می‌شناسند انواع مختلفی دارد که از دو نوع معروف آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خوکچه هندی مو کوتاه
این خوکچه هندی را با نام «خوکچه هندی آمریکایی» نیز می‌شناسند. موهای این نوع کوتاه است و ریزش موی کمی دارد. این خوکچه هندی از ۷ ماهگی به بعد بالغ می‌شود و می‌تواند تولیدمثل کند.
خوکچه هندی فشن
این خوکچه هندی از لحاظ میزان مو و حالت موها با دیگر انواع خوکچه هندی متفاوت است. موهای این خوکچه هندی حالت نامنظمی دارد و به دلیل حجم بالای موها ریزش آن بیشتر است.
از لحاظ رفتارشناسی باید گفت خوکچه هندی‌ها بسیار باهوش هستند و رفتاری اجتماعی دارند. همین مسئله باعث می‌شود آنها بتوانند به راحتی با سرپرست خود ارتباط برقرار کنند. هوش خوکچه هندی کمک می‌کند تا این حیوان صاحب خود را بشناسد و با تولید صدا این مسئله را نشان دهد.
خوکچه هندی حیوانی بسیار فعال و پر جنب و جوش است و همین مسئله باعث می‌شود فضای زیادی برای بازی کردن بخواهد. بسیار مهم است برای ایجاد یک فضای مناسب برای زندگی این جونده آنها را از یک نژاد نر یا ماده انتخاب کرد تا زاد و ولد نکنند. این حیوان عمری بین ۵ تا ۸ سال دارد و با توجه به شرایط نگهداری این زمان می‌تواند کمتر یا بیشتر شود.
همستر
همستر انواع مختلفی دارد و یکی از محبوب‌ترین انواع آن که افراد بسیاری از آن نگهداری می‌کنند همستر طلایی یا سوری نام دارد. همستر بسیار به خوکچه هندی شبیه است؛ اما دم و بدن کشیده‌تری دارد و جثه آن نیز تقریباً نصف خوکچه هندی است. یکی از ویژگی‌های همسترها این است که کیسه دهانی آنها بسیار وسیع است به شکلی که تا شانه‌ها ادامه می‌یابد و به آنها امکان می‌دهد تا مقدار بسیار زیادی خوراکی را در دهان خود نگهداری کنند.
همستر در رنگ‌های مختلفی در طبیعت دیده می‌شوند. این حیوان برخلاف خوکچه هندی طبیعت اجتماعی ندارد و اگر در کنار هم نوع خود قرار بگیرد با او به دعوا و منازعه می‌پردازند.
این حیوان شب‌ها فعال است و همین مسئله باعث می‌شود در روز فعالیت کمتری داشته باشد. همستر در شب‌ها بدون سروصدا و به آرامی فعالیت می‌کند و این مسئله باعث می‌شود مزاحمتی ایجاد نکند.
این حیوان علاقه به گاز گرفتن ندارد مگر در مواردی که بسیار جوان و کوچک باشد و به شکل طولانی در دست نگهداری شود و یا دچار استرس شود.
همستر عاشق بازی کردن به خصوص با چرخ‌های اسباب بازی، تونل‌ها و وسایل جویدنی است و این جویدن می‌تواند به سلامت دندان‌های آنها بسیار کمک کند.
غذای همستر
برای غذای همستر باید موارد و نکات زیادی رو رعایت کنید از جمله این موارد شامل نکات زیر است:
از قرار دادن بیش از حد مواد غذایی در اختیار همستر خودداری کنید تا رفتار ذخیره کردن مواد غذایی این جونده تشدید نشود و او هر آنچه را که در ظرف غذا می‌گذارید به عنوان نیاز روزانه مصرف کند.
اگر غذایی را بیش از حد در قفس همستر قرار می‌دهید باید از نوع غذاهای خشک و فاسدنشدنی مانند غلات خشک باشد تا پس از انبار کردن آنها توسط همستر، خراب و فاسد نشوند.
اگر در مورد میزان غذای مصرفی همستر خود اطلاعات کامل ندارید حتماً با یک دامپزشک مشورت کنید تا بتوانید یک رژیم غذایی کامل و سالم را برای حیوان خود در نظر بگیرید.
گربیل
گربیل یکی دیگر از جوندگان است که سر آن نسبت به همستر بزرگ‌تر و چشمان آن کوچک‌تر است. این حیوان ظاهری شبیه موش دارد؛ اما دم او بزرگ‌تر است. گربیل روحیه اجتماعی و فعال‌تری نسبت به همستر دارد و به دلیل روحیه اجتماعی خود می‌تواند در کنار گربیل‌های دیگر نگهداری شود. این حیوان کوچک و دوست‌داشتنی در رنگ‌های مختلفی همچون سیاه، قهوه‌ای، خاکستری، نارنجی و سفید دیده می‌شود.
گربیل حیوان مناسبی برای زندگی با کودکان به شمار نمی‌رود؛ زیرا عادت به گاز گرفتن دارد. به اعتقاد بسیاری از افراد این حیوانات فقط برای تماشا کردن مناسب هستند و نمی‌توان آنها را در دست نگهداری کرد. گربیل بسیار فعال است و برای تخلیه انرژی باید وسایل بازی لازم را در قفسشان قرار داد. این حیوان کوچک عمری در حدود ۲ تا ۴ سال دارد.
خرگوش
خرگوش جونده محسوب نمیشود و در راسته خرگوش‌سانان جای دارد اما یکی از پستانداران کوچکی است که افراد بسیاری به نگهداری از آن در خانه علاقه دارند. یکی از جوندگان دیگری که افراد بسیاری به نگهداری از آن در خانه علاقه دارند خرگوش است. نگهداری از خرگوش به عنوان حیوان خانگی در قرن ۱۹ میلادی و در جوامع غربی باب شد. در دنیا حدود 300 گونه خرگوش وجود دارد و به همین دلیل انواع مختلفی از آن را می‌توان در خانه‌ها نگهداری کرد.
خرگوش جزو پستانداران خونگرم است. این حیوان گوش‌های بلند و موهای نرمی دارد و یکی از محبوب‌ترین نژادهای این حیوان خرگوش لوپ نام دارد.
خرگوش‌ها حیوانات اجتماعی هستند و در گروه‌های کوچکی زندگی می‌کنند. این حیوانات بسیار بازیگوش هستند و در طول روز نیاز به ورزش و بازی‌های پیچیده دارند و به همین دلیل باید برای آنها بازی‌های فکری مناسبی را ایجاد کرد. خرگوش در صورت نگهداری درست می‌تواند بین ۸ تا ۱۱ سال زندگی کنند.
چین چیلا
یکی از معروف‌ترین جوندگان خانگی که ریشه آن را به کشورهای آمریکای جنوبی و کشورهای آرژانتین، بولیوی، شیلی و پرو مرتبط می‌دانند چین چیلا است. این حیوانات نسبت به سنجاب‌ها جثه بزرگ‌تر و قوی‌تری دارند و می‌توانند تا ارتفاع ۴۰۰۰ متری زندگی کنند. چین چیلا به دلیل اقلیم خاصی که از آن ریشه گرفته یکی از متراکم‌ترین انواع خز و پوشش را در بین پستانداران به خود اختصاص می‌دهد.
رنگ بدن چین چیلا به طور معمول خاکستری یا بژ روشن است و در قسمت‌های بالایی تیره‌تر و در قسمت‌های پایینی رنگ روشن‌تری دارد.
این حیوانات رابطه خوبی با کودکان بزرگ و بزرگسالان تشکیل می‌دهند و کنترل استرس در آنها به خوبی انجام می‌شود. چین چیلا از جمله جوندگان خانگی است که در شب فعال است و عمده فعالیت این حیوان را از غروب تا طلوع آفتاب می‌توان دید.
چین چیلا جانوری مهربان و خونگرم است و علاقه دارد که از طرف صاحب خود نوازش ببیند هرچند باید دقت داشت که این حیوان می‌تواند انگشت سرپرست خود را گاز بگیرد. این حیوان زندگی به شکل گروهی را ترجیح می‌دهد و می‌توان دو چین چیلا را به راحتی در کنار هم نگهداری کرد.
طول عمر متوسط این حیوان در حالت وحشی حدود ۱۰ سال است که با یک مراقبت صحیح می‌تواند تا ۲۰ سال نیز برسد.
موش
یکی از کوچک‌ترین جوندگانی که می‌توان در خانه از آن نگهداری کرد موش است. اندازه موش در نژادهای مختلف این حیوان متفاوت است. طول برخی از آنها ۱۰ سانتی‌متر و برخی دیگر حتی می‌تواند به ۱۵ سانتی‌متر یا بیشتر نیز برسد. این حیوانات چشم‌های تیز و برجسته و گوش‌هایی به شکل لاله و دم بلند دارند و در رنگ‌های متفاوتی در طبیعت دیده می‌شوند.
موش یک حیوان خانگی دوست‌داشتنی و سرگرم‌کننده است؛ اما به دلیل اینکه علاقه به گاز گرفتن دارد نمی‌توان با دست با این حیوان بازی کرد.
ایجاد تعامل موش با انسان‌ها به چیزی در حدود ۳ تا ۴ هفته نیاز دارد. اگر تعامل درست در این مدت شکل بگیرد عادت گاز گرفتن موش از بین می‌رود. موش‌ها همچون همسترها شب‌ها فعال هستند و از آنجایی که فعالیت بالایی دارند باید اسباب بازی‌های مناسبی در اختیارشان قرار داد. موش‌های ماده با یکدیگر سازگاری دارند؛ اما موش‌های نر به طور معمول با یکدیگر به نزاع و درگیری می‌پردازند. طول عمر موش چیزی در حدود ۱ تا ۲ سال است.
رت
این جونده شکلی شبیه موش دارد؛ اما جثه‌اش بزرگ‌تر است. رت در رنگ‌های بسیار متنوعی از سیاه و انواع خاکستری گرفته تا بژ و رنگ‌های روشن دیده می‌شود. پشم رت به طور معمول براق است؛ اما ممکن است برخی از آنها پوست کم یا بدون مو داشته باشند. رت‌ها را می‌توان به شکل چندتایی نگهداری کرد. این حیوانات فعال قابل آموزش و باهوش هستند و می‌توان آنها را آموزش داد و اهلی کرد.
رت در شب فعال است اما می‌توان آنها را عادت داد تا در طول روز بیشتر فعالیت داشته باشند. یکی از رفتارهای جالب رت این است که برای نشان دادن خوشحالی و رضایت خود دندان‌هایش را به یکدیگر فشار می‌دهد و حالتی شبیه ساییدن ایجاد می‌کند. این حیوان عمری در حدود ۲ تا ۳ سال دارد.
کلام پایانی
جوندگان از جمله حیواناتی هستند که بسیاری از افراد به نگهداری از آنها علاقه دارند. بسیار مهم است افراد پیش از نگهداری از این حیوانات با انواعی که می‌توان در خانه از آنها نگهداری کرد آشنا باشند و سپس نوع مناسبی را با توجه به نیازها و رفتارهای این حیوانات به سرپرستی بگیرند. جوندگان تنوع بالایی دارند؛ اما پیش از هر چیز بسیار مهم است خصوصیات رفتاری این حیوانات را در نظر گرفت تا بتوانند یک زندگی مسالمت‌آمیز را در کنار انسان‌ها تجربه کنند.
منابع:
