سموم موادی هستند که اثرات نامطلوبی بر بدن دارند. گربه‌ها می‌توانند با خوردن یک ماده سمی، استنشاق سم یا جذب آن از طریق پوست در معرض خطر قرار گیرند. هنگامی که گربه مسموم می‌شود، طیف گسترده‌ای از علائم را از خود نشان می‌دهد. برخی از سموم دارای پادزهر هستند که برای مقابله با آن تجویز می‌شوند. سمومی که پادزهر خاصی ندارند با مراقبت‌های حمایتی از طریق داروها و مکمل‌ها درمان می‌شوند تا علائم را رفع کرده و از جذب بیشتر سم در بدن جلوگیری کنند. در این مقاله به طور کامل در مورد علت، علائم و راههای درمان مسمومیت در گربه‌ها صحبت می‌کنیم.
مسمومیت در گربه چیست؟
سموم به ویژه حشره کش‌ها یا سموم موش، با اتصال مولکول‌ها به سلول‌های خون و پخش شدن در سراسر بدن، باعث مسمومیت می‌شوند. سموم بسته به ماده فعال به روش‌های مختلفی بر بدن تأثیر می‌گذارند. برخی از سموم به سلول‌های خون حمله می‌کنند و باعث خونریزی داخلی می‌شوند، برخی دیگر سیستم عصبی مرکزی را هدف قرار می‌دهند و بر مغز و قلب تأثیر می‌گذارند. در حالی که سموم دیگری نیز هستند که اندام‌ها را هدف قرار می‌دهند و به آرامی هر عضو حیاتی را از کار میندازند.
مسمومیت در گربه‌ها همیشه یک وضعیت اورژانسی است که باید در اسرع وقت توسط یک متخصص دامپزشکی درمان شود. صاحبان گربه که تلاش می‌کنند مسمومیت را در خانه بدون مشورت دامپزشکی درمان کنند، ممکن است باعث خطر مرگ ناگهانی حیوان خود شوند. مسمومیت در گربه‌ها شامل بلع، جذب یا استنشاق یک ماده سمی است. گیاهان، داروها، حشره کش‌ها، مواد شیمیایی و حتی محصولات غذایی انسان می‌توانند گربه‌ها را مسموم کنند. با اطلاع داشتن درباره مراقبت و سلامتی گربه میتوانید عملکرد بهتر و سریع‌تری برای نجات گربه خود داشته باشید و اگر شاهد تماس گربه‌تان با محصولی باشید که می‌دانید سمی است، میتوانید قبل از پخش شدن سم در بدن، مراقبت‌های پزشکی را انجام دهید.
متأسفانه اکثر موارد مسمومیت گربه زمانی اتفاق میفتد که صاحب حیوان در محل حضور ندارد یا او خیلی دیر اقدام می‌کند.گربه‌هایی که مسموم شده‌اند احتمالاً ترشح بزاق در آنها زیادی است. همچنین رفتار گربه ممکن است از حالت آرام به مضطرب یا هیجان زده تغییر کرده و گربه شروع به استفراغ کند. گربه بسته به نوع سم می‌تواند به سرعت در عرض چند ساعت دچار شوک، تشنج و از دست دادن هوشیاری شود.
علائم مسمومیت در گربه
علائم مسمومیت در گربه‌ها بستگی به ماده فعال سم دارد، اما اکثر سموم باعث ناراحتی گوارشی، تغییرات عصبی و علائم تنفسی دردناک می‌شوند. علائم مسمومیت اغلب شامل موارد زیر هستند:
- استفراغ (با یا بدون خون)
- اسهال (با یا بدون خون)
- ترشح بیش از حد بزاق (آب دهان)
- سرفه کردن
- تنفس سخت
- عطسه کردن
- تنفس سریع و پی در پی
- تورم یا التهاب پوست
- افسردگی
- تحریک پذیری
- عدم هماهنگی یا راه رفتن ناپایدار
- لرزش
- تشنج
- کما
- کم خونی
- تب
- علائم نارسایی کلیه، مانند پلی دیپسی (افزایش تشنگی)
- علائم نارسایی کبد مانند یرقان (زرد شدن پوست)
- افزایش ضربان قلب
- درد شکم
علل مسمومیت در گربه
شایع‌ترین علت مسمومیت در گربه‌ها بلعیدن با لیسیدن سم از روی خز است. مصرف یک محصول غذایی سمی برای گربه سانان خیلی رایج نیست، مگر اینکه با غذای گربه مخلوط شود. گربه‌ها تمایل به جویدن گیاهان تزئینی خانگی دارند که باعث مسمومیت گیاه می‌شود. استنشاق مواد شیمیایی مانند محصولات شوینده می‌تواند باعث مسمومیت در گربه شود اگر گربه هنگام تمیز کردن صاحبش با ماده شیمیایی با بخار بالا حضور داشته باشد. مسمومیت در گربه‌ها به علل مختلفی رخ می‌دهد. در ادامه به علت‌های مسمومیت در گربه‌ها اشاره می‌کنیم:
- حشره کش‌ها و جونده کش‌ها:
- طعمه‌های موش
- طعمه‌های مورچه‌ها
- پرمترین (حشره کش)
- متالدئید (دفع حلزون و حلزون)
مواد شیمیایی و محصولات خانگی:
- ضد یخ یا اتیلن گلیکول
- کودهای شیمیایی (حاوی پتاسیم پتاسیم، فسفر و نیتروژن)
- رنگ سرب
- سفید کننده
- مواد شوینده
- ضد عفونی کننده‌ها
گیاهان:
- شفلرا
- پوتوس
- نیلوفرهای
- پیچک
- گل داوودی
- کروکوس پاییزی
- آماریلیس
- سرخدار
- لاله‌ها
داروها:
- تیلنول (استامینوفن)
- ایبوپروفن
- آسپرین
- داروهای ضد افسردگی
- شل کننده‌های عضلانی
- داروی ADHD
- قرصهای رژیمی
- داروهای سرطان
خوراکی‌ها:
- شکلات بیکر
- شیرین کننده‌های مصنوعی
- زایلیتول
- کافئین
- الکل
- سیر
- پیازها
مسمومیت با الکل در گربه
مسمومیت با الکل ناشی از آبجو، شراب و مشروبات الکلی در گربه‌ها نادر است، زیرا آنها معمولاً این نوشیدنی‌ها را دوست ندارند. این نوع مسمومیت مستقیماً با میزان مصرف گربه شما مرتبط است. علائم مسمومیت مشابه علائم در انسان است و عبارتند از:
- ناراحتی معده (استفراغ و حالت تهوع)
- راه رفتن لرزان
- افزایش تشنگی و ادرار
- بی‌حالی
- سرگردانی
در موارد شدیدتر، ممکن است موارد زیر مشاهده شود:
- لرزش عضلانی
- فلج
- تنفس آهسته یا کم عمق
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری
گربه‌هایی که مقدار کمی الکل مصرف کرده‌اند، ممکن است مانند انسان به خواب بروند. با این حال، اگر علائم مسمومیت پیشرفت کردند، بهتر است گربه خود را در اسرع وقت به نزد دامپزشک ببرید.
مسمومیت با فلز در گربه
آرسنیک یک عنصر طبیعی است که در محیط زیست یافت می‌شود. خاکستر چوب‌های تصفیه شده می‌تواند برای حیوانات خانگی خطرناک باشد و گربه‌ها حساس‌ترین حیوانات به این مسمومیت هستند. پس از مصرف، آرسنیک می‌تواند باعث درد شدید شکم، استفراغ، راه رفتن لرزان، اسهال، فروپاشی و مرگ شود. مسمومیت مس غیر معمول در نظر گرفته می‌شود، اما هنوز هم رخ می‌دهد. اقلام حاوی مس که گربه شما می‌تواند ببلعد شامل سیم، جواهرات و حتی سکه‌های قدیمی است.
اگر گربه شما داروی مکمل آهن را ببلعد، مسمومیت با آهن ممکن است رخ دهد. مسمومیت با آهن در گربه‌ها می‌تواند با ناراحتی معده و خونریزی روده شروع شود. اگر درمان نشود، یا اگر گربه به خوردن بیشتر ادامه دهد، باعث مسمومیت کبدی و بیماری‌های قلبی کشنده می‌شود. مسمومیت با سرب در گربه‌ها می‌تواند از طریق بلع یا استنشاق رنگ سرب یا منابع دیگر مانند وزنه‌های ماهیگیری، اسباب بازی‌ها و جواهرات و کمتر از روغن‌های خودرو و لعاب سرب برای سفال‌ها رخ دهد. این مسمومیت بسیار جدی در بچه گربه‌ها نسبت به گربه‌های مسن تر شدیدتر خواهد بود، زیرا در طول زمان رسوبات سرب در استخوان‌ها ایجاد می‌کند. مانند بسیاری از مسمومیت‌های فلزی، علائم گوارشی ابتدا رخ می‌دهد و می‌تواند به شرایط عصبی مانند ضعف بی‌حالی و تشنج پیشرفت کند.
مسمومیت با آلیاژ روی ممکن است پس از قرار گرفتن گربه‌ها در معرض سکه‌ها و سایر فلزات گالوانیزه مانند پیچ، مهره، جواهرات و اسباب بازی‌ها رخ دهد. بیشتر مسمومیت‌ها از خوردن سکه توسط حیوان خانگی رخ می‌دهد (در سگ‌ها شایع‌تر از گربه‌ها، اما ممکن است رخ دهد). بسته به مقدار روی مصرف شده و مدت زمانی که قرار گرفتن در معرض آن رخ داده است، این مسمومیت می‌تواند منجر به تخریب کشنده گلبول‌های قرمز بدن شود که به همولیز معروف است. ممکن است متوجه شوید که گربه شما لثه‌های رنگ پریده یا زرد و خون در ادرار دارد که نشانه بیماری گربه است.
برخی فلزات سنگین را می‌توان توسط دامپزشک در عکسبرداری اشعه ایکس مشاهده کرد که می‌تواند به تشخیص و درمان کمک کند. شلات تراپی درمانی است که اغلب با سمیت فلز انجام می‌شود. این درمان شامل عوامل خاصی است که از طریق تزریق یا از راه دهان برای جذب فلز و اتصال به آن در جریان خون گربه شما داده می‌شود. این درمان حذف فلز از بدن گربه شما را تسهیل می‌کند و علائم مسمومیت را کاهش می‌دهد یا از بین می‌برد.
تشخیص مسمومیت در گربه
دامپزشک شما می‌تواند بر اساس علائم و نشانه‌های فیزیکی، مسمومیت در گربه را تشخیص دهد. اگر شاهد مسمومیت بوده‌اید یا مشکوک هستید که سم می‌تواند چه باشد (مثلاً یک بسته شکلات یا گیاه)، جعبه، برچسب محصول، بسته بندی یا نمونه کالا را با خود به مطب دامپزشکی بیاورید. دانستن اینکه دقیقاً چه ماده فعالی باعث مسمومیت شده است به دامپزشک کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی را تعیین کند تا گربه شما خیلی سریع‌تر در مسیر بهبودی قرار گیرد. موارد مسمومیت می‌توانند در مدت زمان بسیار کوتاهی کشنده شوند، بنابراین دامپزشک شما ممکن است یک بررسی سریع از تاریخچه پزشکی گربه انجام دهد.
درمان مسمومیت در گربه
درمان مسمومیت در گربه‌ها بستگی به نوع سمی دارد که گربه با آن تماس داشته است. گزینه‌های درمانی احتمالی که ممکن است دامپزشک شما تجویز کند عبارتند از:
- تجویز اتانول (در موارد مسمومیت با ضد یخ)
- مایع درمانی (برای کمک به دفع سموم از بدن)
- شل کننده‌های عضلانی (برای لرزش)
- داروی ضد تشنج
- القای استفراغ
- زغال فعال (عاملی که با سم متصل می‌شود و از جذب آن توسط بدن جلوگیری می‌کند)، در مسمومیت‌هایی که در صورت ایجاد استفراغ باعث خونریزی داخلی یا خوردگی مری شده، استفاده می‌شود.
کلام آخر
پیش آگهی مسمومیت در گربه‌ها بستگی زیادی به زمان و سم دارد. هر چه گربه شما زودتر مراقبت‌های پزشکی را پیدا کند، درمان زودتر شروع می‌شود و زمان کمتری برای پخش شدن سم در بدن وجود دارد. از دامپزشک خود در مورد مسمومیت در گربه‌ها برای آینده سوال کنید و بدانید که با چه کسی باید تماس بگیرید و همچنین از نکاتی که در خانه میتوانید در شرایط اضطراری استفاده کنید، بهره ببرید.
منابع :
