استرس و اضطراب میتواند اثرات مخربی بر سلامتی انسان داشته باشد. استرس در گربه‌ها نیز به همین صورت عمل میکند. نه تنها استرس میتواند شرایط فیزیکی موجود را تشدید کند، بلکه میتواند منجر به مشکلات رفتاری مانند اجتناب از ظرف خاک رفتار پرخاشگرانه، یا افسردگی و گوشه گیری شود.
هنگامی که مشکلات رفتاری به طور ناگهانی ظاهر میشوند، صاحبان گربه‌ها یاد میگیرند که ابتدا به دنبال نشانه‌های مشکلات سلامتی مانند عفونتهای دستگاه ادراری، پرهیز از ظرف خاک یا ظرف دستشویی باشند و در مرحله بعد به دنبال عوامل استرس‌زا مانند تغییرات در محیط بگردند. در هر صورت، در این مقاله به علائم و دلایل استرس یا ترسیدن گربه اشاره می‌کنیم.
چرا گربه‌ها استرس دارند؟
گربه‌ها با تغییر کنار نمی‌آیند. حتی تغییرات جزئی در محیط یک گربه میتواند منجر به استرس شود. تغییرات اساسی، مانند تولد یک نوزاد یا آوردن حیوان جدید به خانه، میتواند اثرات مخربی داشته باشد. علل خارجی که ممکن است باعث اضطراب در گربه شوند عبارتند از:
معاینات دامپزشکی
بسیاری از گربه‌ها در طول معاینه دامپزشک دچار ترس و استرس میشوند. استفاده از باکس حمل گربه برای حمل و نقل گربه ضروری است و قرار دادن یک پتوی سبک روی جعبه تا زمانی که در کلینیک دامپزشکی هستید ممکن است به جلوگیری از استرس حیوان کمک کند.
اعضای جدید خانواده (انسان یا حیوان)
گربه‌ها ممکن است به روش‌های مختلفی به اعضای جدید خانواده واکنش نشان دهند. درک این موضوع و برنامه ریزی از قبل، میتواند به گربه کمک کند تا دچار استرس ناگهانی نشود. به گربه فرصت دهید تا با فرد یا حیوان تازه وارد خو بگیرد. نسبت به قبل به گربه خود محبت بیشتری کنید تا به دلیل حضور فرد یا حیوان جدید دچار افسردگی نشود.
تغییر محیط زندگی
نقل مکان به محل سکونت جدید نیاز به مراقبت از گربه دارد تا زندگی حیوان خانگی شما تا حد امکان مختل نشود. در طول نقل مکان، در حالی که وسائل بقیه خانه را به جای جدید منتقل میکنید، گربه‌تان را در اتاقی جداگانه با یک پتو، اسباب بازی‌ها، ظرف خاک گربه، غذا و تخت نگه دارید. تمام وسایل گربه را به خانه یا آپارتمان جدید بیاورید، سپس آنها را در یک اتاق جداگانه قرار دهید. از یک نفر بخواهید به محل اقامت جدید برود و اتاق گربه را آماده کند. سپس همان محیط آشنا با همان وسائل همیشگی را به گربه معرفی کنید.
تغییر در روال روزانه
یک شغل جدید یا تغییر دیگری در روال روزانه نیز باید با برنامه ریزی از قبل باشد. یک هفته قبل از شروع کار، ترک خانه را به صورت تدریجی انجام دهید. پس از بازگشت، زمانی را برای بازی با گربه خود با استفاده از برخی از اسباب بازی‌های مورد علاقه‌اش اختصاص دهید.
مهمانی‌ها و صداهای بلند
مهمانی‌ها برای گربه‌ها استرس‌زا هستند. به خصوص مهمانی‌هایی که با آتش بازی و سر و صدا همراه هستند. مهمانی‌های بزرگ که همراه با موسیقی بلند، صحبت کردن و خندیدن هستند، معمولاً حتی شاداب‌ترین گربه‌ها را به فرار تشویق میکند. پس تا میتوانید حیوان خانگی خود را از چنین محیط‌هایی دور نگه دارید یا گربه را در زمان مهمانی به خانه فامیل یا دوست خود ببرید.
منظره از پنجره
یک گربه خانگی روی صندلی مورد علاقه خود نشسته و از پنجره به بیرون خیره شده است. ناگهان گربه، سگ یا حیوان دیگری را میبیند که در بیرون قدم میزند. گربه به دلیل اینکه نمیتواند برای دفاع از قلمرو به بیرون برود، ناگهان به نزدیکترین موجود حمله میکند، خواه گربه دیگری باشد، خواه یک انسان! مقابله به این شکل از پرخاشگری نیاز به تفکر خلاق دارد که شامل دور نگه داشتن گربه از پنجره است.
استرس عاطفی در گربه
بیشتر تغییرات محیطی منجر به استرس عاطفی در گربه‌ها میشود. یکی از راههای درک این موضوع این است که استرس‌های عاطفی را درک کنید. ترس مهمترین علت استرس عاطفی در گربه‌هاست. آتش سوزی‌ها، زلزله‌ها، طوفان‌ها و گردبادها نمونه‌های رایج از استرس‌های ناشی از ترس هستند.
اگرچه بسیاری از این عوامل استرس زای محیطی را نمیتوان پیش بینی کرد، اما هنوز هم ضروری است که برای مقابله با شرایط اضطراری قبل از وقوع آن گربه خود را آماده کنید. عوامل استرس‌زا مرتبط با ترس قابل پیش بینی مانند جشن‌های پر سر و صدا یا چهارشنبه سوری را میتوان از قبل برنامه ریزی کرد. در چنین مواقعی، گربه‌ها را با نور کم و پخش موسیقی ملایم در یک اتاق محصور کنید.
استرس در گربه مسن‌تر
استرس عامل بزرگی برای یک گربه سالخورده یا هر گربه‌ای با وضعیت جسمی نامطلوب است. گربه‌های مسن‌تر و گربه‌های مبتلا به بیماری مزمن در محیطی آرام و با حداقل تغییرات محیطی بسیار بهتر زندگی میکنند. آوردن یک بچه گربه جدید یا یک سگ پر سر و صدا در این شرایط بسیار غیرعاقلانه خواهد بود. در صورت امکان باید از صداهای بلند و حرکت ناگهانی اجتناب کنید. اگر فرزند کوچکی دارید، باید با او در مورد رفتار گربه مسن صحبت کنید. یک گربه مسن بیشتر علاقه به پنهان شدن و استراحت دارد تا بازی کردن!
چگونه می‌توانم بفهمم گربه من استرس دارد؟
گربه‌ای که استرس دارد، با زبان بدنش به ما نشان میدهد که مضطرب است. گشاد شدن مردمک چشم‌ها، حالت خمیده بدن، گوش‌های صاف به پشت، موهای سیخ شده، صدا زدن (میوهای طولانی یا غرغر کردن) و دم چرخان همگی علائمی هستند که نشان میدهند گربه شما در وضعیت خوبی نیست. در ادامه به علائم اصلی استرس در گربه‌ها اشاره می‌کنیم:
قایم شدن
گربه‌ها حیوانات تنهای طبیعت هستند که با روال عادی رشد میکنند. گربه‌ها قبل از اینکه احساس راحتی کنند به زمان نیاز دارند تا محیط خود را پردازش کنند. به همین دلیل است که گربه‌ها مکان‌هایی را که مرتفع یا محصور هستند دوست دارند. آنها در این محیط‌ها احساس امنیت بیشتری میکنند. برای بیشتر گربه‌ها، حتی جزئی‌ترین تغییر در محیط زندگیشان میتواند باعث استرس شود. افراد جدید، تغییر در غذا، تغییر بستر، تغییر مبلمان، اضافه شدن یک حیوان خانگی یا عضوی از خانواده همگی میتوانند استرس رایج برای گربه‌ها باشند. اگر متوجه شدید که گربه‌تان از دور همه چیز را تماشا میکند، ممکن است نشانه‌ای از این باشد که حیوان استرس دارد.
دعوا کردن
آیا تا به حال سعی کرده‌اید گربه‌ای را که توجه شما را نمیخواهد نوازش کنید؟ اکثر صاحبان گربه نگاه وحشیانه، خش خش یا غرغر را در یک لحظه ناخواسته تجربه کرده‌اند. برخی از گربه‌ها در صورت تحریک یا ناراحتی با محیط خود حتی مستعد چنگ زدن یا گاز گرفتن هستند. اگر گربه شما علائمی از تحریک رفتاری را از خود نشان میدهد، ممکن است نشانه‌ای از استرس یا ناراحتی در حیوان باشد.
عطسه کردن
عطسه یا علائم تنفسی فوقانی در گربه‌ها میتوانند نشانه استرس یا بیماری باشند. استرس در گربه‌ها ممکن است عفونت ویروسی به نام ویروس هرپس گربه را فعال کند که در گربه‌ها بسیار رایج و مسری است. این ویروس میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و منجر به علائمی مانند عطسه خشک، ترشحات چشمی یا چشم دوزی شود. این ویروس همچنین میتواند گربه‌ها را مستعد ابتلا به عفونتهای ثانویه کند که ممکن است شدید باشد. اگر متوجه شدید که گربه شما عطسه یا سایر علائم بیماری را دارد، باید با دامپزشک خود تماس بگیرید تا علت و بهترین برنامه برای احساس بهتر گربه شما مشخص شود.
غوز کردن کمر و سیخ کردن موهای پشت
یک گربه تحت استرس ممکن است بدنش را بالا ببرد، فرآیندی که Piloerection نامیده میشود. این کار نشانه استرس، ناراحتی، ترس یا بیماری است. گربه‌ها در محیطهای استرس‌زا نیز ممکن است به عنوان مکانیسمی برای مقابله، رفتاری از خود نشان دهند که گاهی منجر به ریزش مو میشود. این علائم همچنین میتوانند ناشی از بیماریهای خاصی باشند. اگر متوجه هر گونه تغییر در پوشش یا کیفیت موی گربه خود شدید، حتما با دامپزشک خود تماس بگیرید.
تغییر در عادات استفاده از ظرف خاک یا ظرف دستشویی
گربه‌ای که استرس دارد ممکن است تغییراتی را در عادات ادرار یا مدفوع خود نشان دهد. مدفوع شل یا اسهال میتواند نشانه استرس یا انواع بیماری‌ها باشد. گاهی اوقات، گربه‌ها در صورت استرس، درد یا بیماری، خارج از ظرف خاک یا ظرف دستشویی یا در مکان‌های نامناسب ادرار یا مدفوع میکنند. هرگز طبیعی نیست که گربه‌ای خارج از ظرف خاک یا ظرف دستشویی خود اسهال داشته باشد، ادرار کرده یا مدفوع کند. اگر گربه خود را مشاهده کردید که هر یک از این رفتارها را نشان میدهد، لطفاً با دامپزشک خود تماس بگیرید.
چگونه از استرس جلوگیری کنیم؟
مهم است که به گربه خود فضا و راحتی بیشتری در زندگی روزمره‌اش بدهید. اطمینان از داشتن غذای کافی، ظرف خاک یا ظرف دستشویی تمیز و دسترسی آزاد به آب بسیار مهم است. اگر ظرف خاک یا ظرف دستشویی، بستر و غذای گربه ای را پیدا کردید که حیوان خانگی شما دوست دارد، توصیه می‌کنیم آنها را تعویض نکنید مگر اینکه دامپزشک توصیه کند.
اسپری آرامش بخش، قلاده گردنی و اسپری فرمونی محصولات مصنوعی هستند که میتوانند به تحریک احساسات و آرامش حیوان کمک کنند. از هرگونه تغییر در محیط که ممکن است گربه شما را ناراحت کند خودداری کنید. چیزهای ساده‌ای مانند صداهای بلند یا آمدن و رفتن افراد غریبه ممکن است محرک باشند. اگر در مورد گربه خود نگرانی دارید، دامپزشک بهترین راهنمای شما است.
اگر میتوانید منبع استرس را تعیین کنید، اقداماتی را برای کاهش اضطراب گربه خود انجام دهید. با از بین بردن عامل استرس‌زا، اضطراب را در گربه متوقف خواهید کرد. داروهای طبیعی مانند گیاهان، عرقیات گل یا داروهای هومیوپاتی ممکن است به کاهش استرس و اضطراب گربه کمک کنند. هر بار فقط یک دارو را معرفی کنید و قبل از امتحان کردن هر یک از این محصولات ابتدا با دامپزشک خود مشورت کنید.
در موارد شدید، دامپزشک شما ممکن است نیاز به تجویز یک داروی ضد اضطراب داشته باشد تا به گربه شما کمک کند احساس آرامش بیشتری داشته باشد. یکی از مهمترین کارهایی که میتوانید برای به حداقل رساندن استرس در گربه انجام دهید این است که سطح استرس خود را پایین نگه دارید. یک فنجان چای گیاهی داغ، یک لیوان دمنوش گیاهی یا یک حمام آب گرم ممکن است تنها چیزی باشد که استرس شما را کم میکند.
نکات کاهش استرس گربه
شما میتوانید چندین کار مهم زیر انجام دهید تا به گربه خود کمک کنید کمتر استرس داشته باشد:
1- فضایی را برای پنهان شدن فراهم کنید
به گربه خود کمک کنید هنگام آمدن مهمانان کمتر استرس داشته باشد. اجازه دهید گربه شما تا زمانی که آماده بیرون آمدن شود، در منطقه‌ای جدا از مهمان‌ها پنهان شود، تا زمانی که بتواند به جمع بپیوندد.
2- از پخش کننده‌های آرامش بخش استفاده کنید
پخش کننده آرامش بخش یک بخار بدون دارو و بی‌بو را منتشر میکند که از فرمونهای آرام بخش طبیعی گربه تقلید میکند و نشان میدهد که محیط، دوستانه و ایمن است. از پخش کننده در مناطقی که ممکن است محرک استرس باشد استفاده کنید تا گربه شما احساس آرامش بیشتری کند.
3- تعاملات خود با حیوان را مدیریت کنید
اسباب بازی مورد علاقه گربه خود را به مهمان‌ها بدهید تا بتوانند به شیوه‌ای سرگرم کننده با گربه ارتباط برقرار کنند. به کودکان بیاموزید که در هنگام نوازش با ملایمت رفتار کنند و هنگام خواب یا غذا خوردن گربه، حیوان را اذیت نکنند. شما میتوانید با نگه داشتن دو حیوان خانگی در قسمتهای مجزا از خانه و عدم دسترسی حیوان خانگی به زباله‌دان و کاسه‌های آب و غذای گربه، استرس یک حیوان بازدید کننده را به حداقل برسانید.
4- صداهای استرس‌زا کاهش دهید
شما میتوانید باکشیدن پرده‌ها در شب، برخی از محرک‌ها را کاهش دهید تا گربه‌تان آرامش بیشتری داشته باشد. اگر گربه شما صدای خاصی مانند تلویزیون یا موسیقی را دوست دارد، هنگامی که صدایی شنیده میشود که ممکن است به گربه شما استرس وارد کند (مانند جاروبرقی)، دستگاه تلویزیون را روشن کنید.
5- با گربه خود بازی کنید
ذهن گربه خود را بیشتر درگیر کنید. اگر گربه‌ها انرژی درونی زیادی داشته باشند، ممکن است دچار استرس شوند. آموزش کلیکر را امتحان کنید. شما حتی میتوانید یک چادر گربه بدون راه فرار و محصور در بیرون برپا کنید و هر روز بچه گربه خود را به آنجا ببرید تا ذهنش را بیشتر درگیر کند. گربه‌ها میتوانند در هر جایی دچار استرس شوند. با یافتن علت استرس و کمک به گربه خود برای مقابله سالم با عوامل استرس‌زا، میتوانید احساس شادی را برای حیوان خانگی خود به ارمغان بیاورید.
کلام آخر
گربه‌ها به طور طبیعی موجوداتی کنجکاو هستند و صاحبان حیوانات خانگی آنها را بسیار دوست دارند. برای صاحبان گربه‌ها، روال عادی روزانه یک گربه ممکن است گاهی گیج کننده یا حتی نامنظم به نظر برسد. در حالی که بیشتر رفتارها عجیب و غریب یا دوست داشتنی هستند، برای صاحبان گربه مهم است که حیوانات خانگی خود را بشناسند و بفهمند کدام رفتارها ممکن است علائم هشدار دهنده استرس یا مشکلات اساسی سلامت برای حیوان باشند. با درک عوامل استرس‌زا میتوانید عوامل موثر در آرامش حیوان را فراهم کنید.
منابع ؛
