تا زمانی که بچه گربه نداشته باشید نمی‌دانید گاهی اوقات تشخیص اینکه یک گربه باردار است، چقدر سخت است. در حالی که گربه‌ها تمایل زیادی به خودکفایی دارند؛ هنوز موارد مهمی وجود دارند که باید در طول بارداری و تولد گربه‌تان در نظر بگیرید.
این مقاله همه نکاتی که باید در مورد بارداری و تولد گربه بدانید، از جمله نحوه تشخیص باردار بودن گربه، مدت زمان بارداری گربه، نیازهای تغذیه‌ای، مراحل زایمان گربه و نحوه مراقبت از بچه گربه‌های تازه متولد شده را ارائه میدهد.
چگونه بفهمیم گربه باردار است؟
دیدن علائم حاملگی یک گربه می‌تواند بسیار دشوار باشد. قطعی‌ترین راه برای تأیید بارداری شامل سونوگرافی، تصویر برداری با اشعه ایکس یا لمس شکم است. هنگامی که یک گربه باردار است، معمولاً به حیوان ملکه می‌گویند. معمولاً رفتار ملکه در طول بارداری تغییر زیادی نمیکند، اما برخی از گربه‌ها ممکن است محبت آمیزتر یا پرخاشگرتر شوند.
شکم گربه ممکن است گردتر به نظر برسد یا نوک سینه‌هایش برجسته‌تر شوند. با این حال، گاهی اوقات این علائم تا اواخر بارداری رخ نمی‌دهند. گربه‌ها همچنین ممکن است دچار حاملگی کاذب شوند. اعتقاد بر این است که این مشکل ناشی از عدم تعادل هورمونی است که باعث میشود ملکه‌های غیرباردار علائمی مانند شیردهی و تغییرات رفتاری را از خود نشان دهند. این تغییرات معمولاً یک تا دو ماه پس از پایان جفت گیری رخ میدهد و می‌تواند تا یک ماه ادامه یابد. دوره بارداری گربه به طور متوسط حدود 63 تا 65 روز یا حدود دو ماه طول می‌کشد.
برخی از گربه‌ها علائم بارداری بیشتری نسبت به بقیه نشان می‌دهند که این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها ابتدای بارداری
- افزایش اشتها با ادامه بارداری
- افزایش نیاز به محبت و توجه صاحبش
- تحریک پذیری نسبت به سایر حیوانات خانگی، صرف نظر از رابطه قبلی
- افزایش بی‌قراری و ناراحتی در دوران بارداری بعدی
- بی‌اختیاری گاه به گاه ادرار به دلیل افزایش فشار روی مثانه و روده
- انتخاب مکانی خلوت برای لانه سازی قبل از زایمان
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر مبنی بر اینکه گربه شما ممکن است با بارداری دست و پنجه نرم کند؛ همیشه با دامپزشک خود تماس بگیرید:
- از دست دادن اشتها برای بیش از 24 ساعت
- استفراغ مداوم
- افزایش دمای بدن
- بی‌حالی یا افسردگی
- ترشحات تیره یا غیر معمول واژن
- زور زدن فعال برای بیش از 60 دقیقه بدون تولد بچه گربه
نکات مهم بارداری گربه
بارداری گربه مادر یک مرحله مهم از زندگی این حیوان است. در این مرحله، گربه شرایط بدنی و روحی خاصی دارد که باید مورد توجه قرار گیرند. در ادامه به 3 نکته مهم در بارداری گربه اشاره می‌کنیم:
1- توجه به تغذیه گربه باردار
گربه‌های باردار نیازهای تغذیه‌ای متفاوتی دارند. گربه‌های باردار باید در هفته چهارم بارداری به رژیم غذایی پرکالری روی آورند. بهترین غذاهای گربه عبارتند از:
- رژیم‌های غذایی تجاری برچسب گذاری شده مخصوص بارداری و شیردهی
- رژیم‌های غذایی تجاری با برچسب مخصوص مادر و بچه گربه‌ها
گربه‌های باردار و شیرده نیاز متابولیکی (سوخت و ساز) بسیار بالاتری دارند که با رشد، تولد و تغذیه بچه گربه‌ها مرتبط است، بنابراین این رژیم‌ها می‌توانند به اطمینان از تغذیه کافی کمک کنند. به دلیل رشد جنین، فضای کمتری در معده گربه شما وجود خواهد داشت. این بدان معناست که حیوان باید وعده‌های غذایی کوچکتر ولی بیشتری بخورد.
تغذیه مناسب گربه در دوران بارداری و شیردهی بسیار مهم است. سوء تغذیه می‌تواند منجر به کم وزنی بچه گربه‌ها هنگام تولد شود و این حیوانات کوچک را در معرض خطر چندین بیماری قرار دهد که در نتیجه میزان بقای آن‌ها کاهش می‌یابد. هدف، تغذیه بهینه برای مادر و بچه گربه‌هایش است. در ادامه اولویت‌های تغذیه‌ای قید شده‌اند:
- افزایش انرژی حاصل از کالری برای رشد بچه گربه‌ها و تولید شیر برای مادر
- افزایش پروتئین برای رشد و نمو بچه گربه‌ها
- افزایش چربی برای پاسخگویی به تقاضای بالای کالری مادر
- افزایش کلسیم و فسفر برای رشد استخوان بچه گربه‌ها و تولید شیر مادرشان
- قابلیت هضم بالا برای تامین کالری بیشتر در مقدار کمتر غذا
2- رعایت موارد سلامتی گربه باردار
هنگامی که باردار بودن گربه تأیید شد، چند نکته وجود دارند که والدین حیوان خانگی باید از آن‌ها آگاه باشند و برای مراقبت از سلامتی گربه، آن‌ها را در نظر بگیرند. ابتدا مراقب خونریزی واژن باشید. خونریزی واژینال در هر بارداری گربه غیرطبیعی است و باعث نگرانی میشود. اگر خونریزی در مراحل اولیه یا میانی بارداری مشاهده شود، به احتمال زیاد ملکه، سقط جنین داشته یا نوزادان را سقط کرده است. اگر خونریزی در پایان بارداری مشاهده شود؛ ممکن است مادر زودتر زایمان کند و مداخله فوری دامپزشکی ضروری است.
دوم اینکه گربه خود را برای آزمایش مدفوع ببرید. توصیه میشود یک نمونه مدفوع تازه توسط دامپزشکتان بررسی شود، زیرا انگل‌های روده می‌توانند هم در رحم و هم در طول شیردهی به بچه گربه‌ها سرایت کنند. از ضدانگل بدون نسخه برای گربه باردار یا شیرده خود استفاده نکنید، زیرا برخی از آن‌ها می‌توانند خطرناک باشند. اگر نمونه مدفوع حیوان شواهدی از عفونت انگلی را نشان دهد؛ دامپزشک شما می‌تواند داروی مناسب را تجویز کند.
در دوران بارداری، مهم است که گربه خود را تحت یک داروی پیشگیری از انگل ایمن و مورد تأیید دامپزشک قرار دهید. همیشه با دامپزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید یک داروی پیشگیری از انگل خاص، برای استفاده در گربه‌های باردار بی‌خطر است. عاری از انگل نگه داشتن گربه فقط برای ایمنی حیوان نیست، بلکه برای ایمنی بچه گربه‌های آن‌ها هم است. کم‌خونی به علت انگل یکی از شایع‌ترین علل مرگ و میر در بچه گربه‌های جوان است.
علاوه بر این، گربه‌ها هرگز نباید در دوران بارداری واکسینه شوند. واکسن‌ها می‌توانند گربه را در معرض خطر جدی نقایص مادرزادی برای نوزادان در حال رشد قرار دهند. هر ملکه‌ای که باردار است باید از واکسیناسیون و اقدامات پیشگیرانه قبل از بارداری استفاده کند.
3- بررسی مراحل زایمان گربه باردار
گربه‌های باردار بسیار مستقل هستند و معمولاً قبل از زایمان، منطقه آرام خود را برای لانه سازی پیدا می‌کنند. در حالی که گربه شما ممکن است خودش تصمیم بگیرد کجا می‌خواهد زایمان کند، ایده خوبی است که یک جعبه لانه یا منطقه‌ای در یک قسمت آرام از خانه ایجاد کنید. شما میتوانید از یک جعبه مقوایی بزرگ با کناره‌های کوتاه استفاده کنید تا حیوان به راحتی وارد جعبه شده و بیرون برود.
در این جعبه از حوله یا پتو نازک به عنوان رختخواب استفاده کنید. ظرف خاک، غذا و آب او را در نزدیکی او قرار دهید تا بتواند در حین شیردهی به بچه گربه‌ها به راحتی به آن‌ها دسترسی داشته باشد. محل لانه سازی را به اندازه کافی خصوصی نگه دارید تا ملکه باردار احساس راحتی کند، اما همچنان در دسترس باشد و بتوانید هرگونه عوارض احتمالی را زیر نظر داشته باشید.
سه مرحله زایمان در گربه‌ها وجود دارند که عبارتند از:
مرحله اول زایمان: انقباضات و بی قراری
مرحله اول به عنوان شل شدن دهانه رحم و شروع انقباضات متناوب تعریف میشود. این احتمال وجود دارد که نتوانید ببینید یا بگویید گربه شما در این مرحله از روند زایمان، انقباض دارد. در طول این مرحله، میتوانید از گربه خود انتظارات زیر را داشته باشید:
- بی‌قراری
- حرکت مداوم به داخل و خارج از لانه
- تولید سر و صدا
- استفراغ (گاهی اوقات)
هنگامی که 12 تا 36 ساعت از شروع انقباضات کامل می‌گذرد؛ دمای بدن حیوان نیز به 37 درجه سانتی گراد یا کمتر کاهش می‌یابد.
مرحله دوم زایمان: تولد
مرحله دوم زایمان در گربه‌ها با انقباضات شدیدتر و مکرر رحم شروع میشود که در نهایت منجر به تولد یک بچه گربه میشود. در طول مراحل زایمان، گربه خود را حرکت ندهید و حواس او را پرت نکنید زیرا ممکن است در صورت احساس استرس، زایمان را متوقف کند و روز بعد دوباره شروع کند. بچه گربه‌ها معمولاً هر 30 تا 60 دقیقه به دنیا می‌آیند و کل بستر در کمتر از شش ساعت به دنیا می‌آیند.
گربه‌های باردار می‌توانند چهار تا شش بچه گربه در یک بارداری داشته باشند. شما میتوانید از یک تایمر برای پیگیری زمان بین بچه گربه‌ها استفاده کنید تا مطمئن شوید مشکلی وجود ندارد. همچنین مراقب عوارض باشید! سخت‌زایی به معنای زایمان سخت است و می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. اگر مادر انقباضات شدیدی دارد و بیش از 60 دقیقه بدون تولد بچه گربه زور می‌زند باید در اسرع وقت توسط دامپزشک معاینه شود.
بعد از تولد بچه گربه چه باید کرد؟ بچه گربه‌ها با یک غشای محافظ جنینی متولد می‌شوند که معمولاً توسط گربه مادر، بلافاصله پس از تولد جدا میشود. غشای جنین معمولاً به رنگ زرد متمایل به قرمز است و جنینی را که در مایع آمنیوتیک شناور است؛ احاطه میکند. اگر گربه مادر نتواند غشای جنین را در اولین دقیقه پس از تولد جدا کند؛ باید کیسه را پاره کنید و مایعات را از بینی بچه گربه پاک کنید. سپس دهان را طوری باز کنید که سر به سمت پایین باشد و غشاها یا مایعات باقی مانده را پاک کنید.
شما میتوانید با نوازش محکم بدن بچه گربه با حوله، او را به نفس کشیدن تحریک کنید. اگر در حین زایمان بند ناف پاره نشده باشد یا گربه مادر آن را پاره نکرده باشد، باید اتصال را قطع کنید. سعی کنید بند ناف را در حدود دو سانتی متر از بدن بچه گربه پاره کنید. آن را با دو انگشت و شست اول خود پاره کنید، اما مراقب باشید که طناب را نکشید، زیرا ممکن است به اندام‌های بچه گربه آسیب برسانید.
مرحله سوم زایمان: پس از زایمان
سومین و آخرین مرحله زایمان، عبور جفت است. پس از عبور از هر بچه گربه، یک توده سیاه مایل به سبز از غشای جنین خارج میشود. جفت ماندگی وضعیتی است که اگر گربه مادر نتواند جفت را در حین تولد دفع کند؛ رخ میدهد. این مشکل می‌تواند منجر به تب، عفونت، بی‌اشتهایی و عدم مراقبت از بچه گربه‌ها شود. اگر ملکه جفت باقی مانده دارد باید در اسرع وقت برای او به دنبال مراقبت‌های دامپزشکی باشید.
ترشحات واژن ممکن است تا سه هفته پس از تولد بچه گربه‌ها ادامه داشته باشد. ترشح معمولاً قرمز مایل به سیاه به نظر می‌رسد زیرا بیشتر از خون قدیمی تشکیل شده است. اگر ترشح بیش از حد خونی یا شبیه چرک است، ملکه باید در اسرع وقت توسط دامپزشک معاینه شود.
هنگامی که گربه شما زایمان کرد؛ کار واقعی شروع میشود. در ادامه آنچه باید در مورد مراقبت پس از زایمان، تغذیه و شیردهی بدانید آمده است.
- به رژیم غذایی پرکالری ادامه دهید: گربه شما تا زمانی که شیرده است (به بچه گربه‌هایش شیر میدهد) باید از رژیم غذایی با کالری بالاتر (بارداری یا بچه گربه) استفاده کند. شما باید همیشه غذا و آب شیرین در دسترس حیوان بگذارید.
- منطقه استراحت را ساکت نگه دارید: مادر و بچه گربه‌هایش باید در یک منطقه آرام و کم تردد از خانه نگهداری شوند. اگر در اطراف حیوان سروصدا زیاد باشد؛ ممکن است دچار استرس شود و از بچه گربه‌هایش غافل شود.
همان‌طور که بچه گربه‌ها بزرگتر و پرخاشگرتر می‌شوند، گربه شما زمان بیشتری برای فرار و خوابیدن یا معاشرت با اعضای خانواده می‌خواهد. به گربه خود فضایی بدهید تا از بچه گربه‌هایش دور شود، اما مطمئن شوید حیوان اغلب برای بررسی آن‌ها برمی‌گردد.
آغوز اولین شیری است که گربه مادر برای بچه گربه‌هایش تولید میکند. ضروری است که بچه گربه‌ها مقدار کافی آغوز دریافت کنند زیرا این شیر حاوی مواد مغذی حیاتی و ایمونوگلوبولین‌هایی است که برای بلوغ مناسب سیستم ایمنی ضروری هستند. بچه گربه‌های تازه متولد شده باید هر یک تا دو ساعت یکبار شیر بخورند؛ بنابراین گربه شما احتمالاً برای یک یا دو هفته اول به طور مداوم با آن‌ها خواهد بود.
اگر فکر میکنید ممکن است گربه شما شیر تولید نکند یا از بچه گربه‌ها پرستاری نمیکند، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید. هنگام نزدیک شدن به بچه گربه‌ها احتیاط کنید، زیرا برخی از مادران در صورت احساس خطر ممکن است نسبت به انسان یا سایر حیوانات خانگی پرخاشگری نشان دهند.
تا زمانی که گربه در حال شیردهی است از دادن دارو و واکسن خودداری کنید. اگر گربه شما مریض شد، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید تا در صورت نیاز داروهای ایمن تجویز کنند. اگر گربه شما هر یک از موارد زیر را انجام داد با دامپزشک خود تماس بگیرید:
- غذا خوردن را متوقف میکند.
- استفراغ میکند.
- بسیار بی‌حال میشود (ضعیف و خسته).
- در هر یک از غدد پستانی قرمزی و تورم دارد.
گربه‌های نر را بعد از زایمان از گربه ماده جدا کنید
اگر گربه ماده شما در اطراف یک گربه نر است که عقیم نشده، ممکن است حتی قبل از اینکه بچه‌های فعلی خود را از شیر بگیرد دوباره باردار شود. بیشتر دامپزشکان ترجیح می‌دهند تا حدود یک ماه پس از اتمام شیرگیری گربه صبر کنند تا حیوان را عقیم کنند، زیرا این کار باعث میشود رحم کوچکتر شود و جراحی را ایمن‌تر کند.
اگر در این شرایط هستید، به محض اینکه متوجه شدید گربه ماده شما حامله است، حیوان را عقیم کنید یا گربه ماده خود را در بند نگه دارید تا قبل از عقیم شدن، امکان بارداری دیگری وجود نداشته باشد.
عقیم سازی را در نظر بگیرید
یک گربه می‌تواند به طور متوسط 4 تا 6 بچه گربه در هر زایمان داشته باشد و ممکن است یک تا دو نوبت در سال داشته باردار شوند. برای کمک به مشکل جدی افزایش جمعیت، با دامپزشک خود در مورد عقیم کردن یا اخته کردن گربه صحبت کنید.
مهم است که خطر ابتلا به پیومتر (عفونت رحم) را نیز در نظر بگیرید. پیومتر یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که می‌تواند در گربه‌های عقیم نشده رخ دهد. بهترین راه برای جلوگیری از این بیماری جدی و گران قیمت، عقیم کردن گربه است. عقیم کردن قبل از اولین چرخه جفت گیری می‌تواند در اوایل ۶ ماهگی رخ دهد. همچنین می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را در گربه شما کاهش دهد.
کلام آخر
گفته شده است گربه‌ها می‌توانند حاملگی را در انسان حس کنند، اما آیا ما میتوانیم زمان بارداری گربه‌هایمان را بفهمیم؟ چه بخواهید گربه خود را پرورش دهید، چه یک حاملگی غیرمنتظره در گربه داشته باشید، یا به این فکر میکنید که بارداری گربه چگونه است؟ ما در این مقاله برای شما سه نکته اساسی بیان کردیم. هنگامی که گربه شما همه بچه‌هایش را به دنیا آورد، مطمئن شوید مادر و بچه‌هایش راحت هستند و مکانی آرام برای استراحت دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر با دامپزشک تماس بگیرید.
منبع:
