عفونت‌های تنفسی یکی از شایعترین دلایل مراجعه صاحبان گربه‌ها به دامپزشک است. چندین ویروس، باکتری و گاهی اوقات قارچ‌ها باعث ایجاد این عفونت ها میشوند که منجر به عطسه، ترشح چشم و ناراحتی عمومی میشود. عفونت های تنفسی در گربه‌های احتمالاً شبیه سرماخوردگی در انسانها هستند. عفونت در گربه‌ها میتواند به راحتی از طریق ترشحات تنفسی به گربه‌های دیگر سرایت کند. به عنوان صاحب گربه باید بدانید چرا گربه‌ها به عفونت های تنفسی مبتلا میشوند و چه درمانی برای آنها وجود دارد. در این مقاله به طور کامل در مورد علائم و درمان عفونت دستگاه تنفسی گربه صحبت میکنیم.
عفونت دستگاه تنفسی گربه چیست؟
بیماری تنفسی عفونی گربه که به آن عفونت بخش های فوقانی دستگاه تنفس (URTD) نیز میگویند، عفونت های سینوس و مجرای بینی گربه‌ها هستند. این عفونت ها معمولاً توسط ویروس‌ها یا باکتری‌ها ایجاد میشوند، اگرچه احتمال عفونت های ویروسی بسیار بیشتر است. عفونت تنفسی با آنفولانزا یا سرماخوردگی در انسان قابل مقایسه است. گربه‌ای که یکی از این عفونتها را داشته باشد، در صورتی که درمان مناسب دریافت کند، به طور معمول همه علائم بالینی در حیوان ظرف دو تا سه هفته از بین میروند.
عطسه، ترشحات شفاف بینی و آبریزش چشم ها همگی از علائم این بیماری هستند. گربه‌ها در موارد شدیدتر میتوانند ترشحات رنگی بینی و زخم چشم یا دهان داشته باشند. مهمترین چیزهایی که باید با این بیماری کنترل شوند، اشتها و توانایی گربه برای تنفس راحت است. بیماری های تنفسی گربه‌ها معمولاً بسیار مسری هستند. این بیماری ها میتوانند از طریق قطرات ناشی از عطسه یا تماس مستقیم در هوا حرکت کنند.
علت عفونت تنفسی گربه
اکثریت قریب به اتفاق عفونت های تنفسی، بخش های فوقانی دستگاه تنفس را تحت تأثیر قرار میدهند اما بچه گربه‌ها، گربه‌های پیر و گربه‌هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، گاهی اوقات دچار عفونت های ریوی پیچیده‌تر میشوند که نیاز به درمان خاصی دارند. بیشتر عفونت ها ویروسی، باکتریایی یا هر دو هستند، اما قارچ‌ها گاهی مقصر این بیماری گربه خواهند بود. در ادامه شایعترین عواملی که باعث عفونت های تنفسی در گربه‌ها میشوند آورده شدهاند:
هرپس ویروس گربه نوع یک (FHV-1)
به هرپس ویروس گربه نوع یک، رینوتراکیت ویروسی گربه نیز گفته میشود. این ویروس اکثریت قریب به اتفاق گربه‌ها را در برخی مواقع آلوده میکند و اغلب باعث URTD گربه‌ها میشود. این ویروس باعث عفونت ها یا علائم خاصی میشود و سپس در سلول های عصبی خاموش میشود، اما میتواند بعداً به دلیل استرس یا بیماری دوباره فعال شود.
گربه‌های مبتلا به ویروس فعال شده میتوانند بیماری را گسترش دهند و ممکن است از زخم های چشمی مزمن یا عود کننده همراه با علائم تنفسی معمولی رنج ببرند. این عفونت در همه گربه‌ها بسیار شایع است، به ویژه حیواناتی که از پناهگاه‌ها، پرورشگاه‌های بزرگ یا کلنی‌ها به منزل آورده شدهاند.
کلسی ویروس گربه
این ویروس که حدود 10 درصد از گربه‌های معمولی و 90 درصد از گربه‌ها را در پناهگاه‌ها و سایر محیط های شلوغ تحت تأثیر قرار میدهد، اغلب باعث علائم تنفسی و زخم های دهان میشود، اما ممکن است به عفونت ریه تبدیل شود. به ندرت این ویروس میتواند به طور سیستمیک گسترش یابد و منجر به مرگ شود.
کلامیدیوز گربه
این باکتری که مسئول حدود 20 درصد عفونت های تنفسی است، معمولاً باعث التهاب ملتحمه چشم میشود و از طریق ترشحات چشمی پخش میشود. گاهی اوقات، عفونت های باکتریایی ثانویه به ویروس‌ها رخ میدهد.
علائم عفونت تنفسی گربه
علائم عفونت بسته به عامل ایجاد کننده کمی متفاوت است، اما اغلب شامل موارد زیر است:
- عطسه کردن
- ترشحات بینی
- زخم‌های دهان
- زخم چشم (در ویروس هرپس شایع است)
- سرفه کردن
- بی‌حالی
- اشتهای ضعیف
علائم عفونت های تنفسی پیشرفته‌تر که نیاز به مراقبت فوری دامپزشکی دارند، شامل تب و مشکل در تنفس هستند.
عوامل خطر عفونت تنفسی گربه
چندین عامل خطر وجود دارند که احتمال ابتلای گربه به عفونت تنفسی فوقانی را افزایش میدهد. بچه گربه‌ها و گربه‌های مسن با سیستم ایمنی کمتر قوی، بیشتر مستعد ابتلا به عفونت هستند. به طور مشابه، گربه‌هایی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند که بر سیستم ایمنی بدنشان تأثیر میگذارد نیز مستعدتر هستند. گربه‌هایی که تشخیص لوسمی گربه سانان (FeLV) یا ویروس نقص ایمنی گربه سانان (FIV) دارند به طور قابل توجهی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی هستند.
نژادهای خاصی از گربه‌ها با بینی کوتاه یا صورت درهم، در معرض خطر بالاتری از عوارض هستند. این نژادها که براکی سفالیک نامیده میشوند، استخوان های کوتاه‌تری در جمجمه دارند که به صورت ظاهری صاف و فشرده میدهد. گربه‌های براکیسفالیک شامل نژادهایی مانند پرشین، هیمالین و برمه‌ای هستند. همه ممکن است در پاکسازی عفونت دستگاه تنفسی فوقانی نسبت به نژادهای غیر براکیسفالیک مشکل بیشتری داشته باشند.
استرس در بسیاری از بیماری‌هایی که معمولاً گربه‌ها را تحت تاثیر قرار میدهند، نقش مهمی ایفا میکند. برای گربه‌ها در پناهگاه‌های حیوانات، عفونت دستگاه تنفسی بیشترین بیماری گزارش شده است. مطالعات نشان داده‌اند که کاهش استرس (تأمین مکان‌های بیشتر برای پنهان شدن، کاهش حجم صدا و افزایش فضای محفظه) میتواند بروز بیماری‌های تنفسی را کاهش دهد.
استرس تأثیر منفی بر سیستم ایمنی دارد و توانایی آن را برای مبارزه با عفونت ها کاهش میدهد. ویروس تبخال گربه منحصر به فرد است زیرا میتواند به حالت غیرفعال برود که در آن ویروس هنوز وجود دارد، اما گربه در آن زمان به طور فعال ویروس را دفع نمیکند. هنگامی که استرس عملکرد سیستم ایمنی را کاهش میدهد، ویروس تبخال گربه از حالت بهبودی خارج میشود و گربه شروع به دفع ذرات ویروسی میکند. ویروس تبخال در گربه‌ها بسیار شایع است. مطالعات تخمین میزنند که بیش از نیمی از گربه‌های سالم در معرض ویروس تبخال گربه‌ها قرار گرفته‌اند و ویروس تبخال در بدن آنها خفته است.
واکسیناسیون گربه میتواند در کاهش خطر ابتلای حیوان خانگی به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مفید باشد. بیشتر گربه‌هایی که مراقبتهای دامپزشکی منظم دریافت میکنند واکسن سه گانه را دریافت میکنند. اگر گربه‌ها در مورد واکسیناسیون به روز باشند، احتمال ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی در آنها بسیار کمتر است. علاوه بر این، اگر گربه آلوده شود، به احتمال زیاد علائم بالینی خفیفی را تجربه میکند که نیازی به درمان ندارند.
اگر گربه شما به خارج از منزل میرود یا تماس بیشتری با گربه‌های دیگر دارد، دامپزشک شما همچنین ممکن است واکسینه شدن برای لوسمی گربه سانان را توصیه کند. لوسمی گربه سانان از گربه‌ای به گربه دیگر از طریق نظافت متقابل و کاسه‌ها یا اقلام غذای مشترک منتقل میشود. البته این واکسن در ایران موجود نیست.
لوسمی، گربه‌ها را بیشتر مستعد ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی میکند زیرا تمایل به تضعیف سیستم ایمنی دارد. گذراندن وقت در خارج از منزل به طور طبیعی خطر ابتلای گربه به عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی را افزایش میدهد، زیرا گربه‌ها زمانی که فقط در خانه خود هستند کمتر با گربه‌های آلوده روبرو میشوند. به طور مشابه، اگر گربه را در پناهگاه حیوانات قرار دهید، احتمال قرار گرفتن در معرض آن افزایش می‌یابد.
تشخیص عفونت تنفسی گربه
دامپزشک میتواند عفونت تنفسی را بر اساس شرح حال و معاینه تشخیص دهد، اما ممکن است آزمایشهای اضافی را در موارد شدید یا مکرر برای شناسایی ارگانیسم خاص عامل عفونت و رد درگیری ریه و بیماری های زمینه‌ای که بر عملکرد سیستم ایمنی تأثیر میگذارند توصیه کند. آزمایش ممکن است شامل سواب‌های بینی یا چشمی باشد که به آزمایشگاه ارسال میشوند. تصویر برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه یا آزمایش خون از دیگر راه های تشخیصی عفونت تنفسی گربه هستند.
درمان عفونت تنفسی گربه
درمان بستگی به شدت عفونت و شناسایی عامل ایجاد کننده دارد. عفونت های ویروسی خفیف اغلب خود به خود برطرف میشوند، اما دامپزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی تجویز کند که احتمال عفونت باکتریایی ثانویه را کاهش میدهند. اگر باکتری ها علت اصلی باشند، آنتی بیوتیک ها تجویز خواهند شد.
عفونت های هرپس ویروس، به ویژه عفونت های مکرر که در مراحل بعدی زندگی رخ میدهند، ممکن است به داروهای خوراکی سیستمیک و قطره‌های چشمی برای درمان زخم ها و ملتحمه نیاز داشته باشند. گربه‌های مبتلا به زخم دهان ممکن است برای کاهش عوارض طولانی مدت به درمان دندان یا کشیدن دندان نیاز داشته باشند.
کاهش استرس در درمان عفونت های تنفسی مهم است، زیرا سیستم ایمنی زمانی که گربه‌ها استرس دارند، نمیتواند به درستی عمل کند. حذف عوامل استرس‌زا از خانه محل خوبی برای شروع است و صاحبان حیوانات خانگی باید با دامپزشک خود همکاری کنند تا مطمئن شوند که برنامه درمانی باعث استرس بیشتر گربه و بدتر شدن اوضاع نمیشود. پروبیوتیک ها یک گزینه درمانی جدید هستند که ممکن است عملکرد سیستم ایمنی را تقویت کرده و به گربه‌ها کمک کند عفونت تنفسی را کمتر تجربه کنند.
درمانهای خانگی برای عفونت دستگاه تنفسی
عفونت های بخش فوقانی دستگاه تنفس که در نتیجه عفونت ویروسی ایجاد میشوند، اغلب در خانه با مراقبت های حمایتی کنترل میشوند. با این حال، هنگامی که عوامل باکتریایی درگیر هستند، این عفونت ها به ندرت بدون درمان آنتی بیوتیک برطرف میشوند. با دامپزشک خود در مورد علائم بالینی گربه صحبت کنید تا مشخص شود که آیا داروهای تجویزی مورد نیاز است یا خیر. علائم عفونت جدی‌تر که باید فوراً برطرف شوند، عبارتند از:
- کاهش اشتها
- تب
- بی‌حالی
- آبریزش سبز یا زرد از چشم یا بینی
- دشواری در تنفس
اگر گربه شما هر یک از علائم بالینی بالا را دارد، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید تا درمان شود. اما اگر گربه شما به طور معمول غذا میخورد و انرژی مناسبی دارد، میتوانید به نظارت بر بیماری در خانه ادامه دهید.
بهبود و مدیریت عفونت تنفسی در گربه
میانگین جدول زمانی بهبودی برای شیوع ویروس هرپس معمولاً دو هفته است. در این مدت، توصیه میشود که گربه خود را از نزدیک زیر نظر داشته باشید. مطمئن شوید که گربه به طور منظم غذا میخورد و سطح انرژی در حال بهبود است، نه بدتر! پروبیوتیک‌ها ممکن است طعم غذا را افزایش داده و در حالی که بدن گربه شما با ویروس مبارزه میکند، از سلامت روده حمایت کنند.
هر گونه آبریزش چشم یا بینی را با دستمال مرطوبی که برای استفاده در گربه‌ها تأیید شده است، پاک کنید. به یاد داشته باشید، ویروس تبخال گربه‌ها درمان نمیشود، بلکه مدیریت میشود. گربه‌هایی که مبتلا به تبخال گربه سانان هستند، مستعد ابتلا به یک شیوع ویروسی دیگر در آینده خواهند بود. استرس یکی از بزرگترین عواملی است که باعث تقویت ویروس میشود. مدیریت استرس را تا حد امکان در نظر بگیرید.
مکمل‌های خوراکی زیادی در بازار وجود دارد که برای کمک به کنترل استرس گربه شما طراحی شدهاند. برخی از سرپرستان حیوانات خانگی دریافتند که پخش کننده‌های فرمون برای مدیریت استرس مفید هستند. غنی سازی محیط نیز ممکن است مقداری استرس را برای گربه شما کاهش دهد. مطمئن شوید که گربه شما به راحتی به همه منابع (غذای گربه، آب، جعبه بستر و سوف) دسترسی دارد.
پیشگیری از عفونت تنفسی گربه
همانطور که مردم اغلب به سرماخوردگی معمولی مبتلا میشوند، بسیاری از گربه‌ها نیز به عفونت های تنفسی مبتلا خواهند شد. بیشتر عفونتها خود محدود شونده هستند یا به راحتی با مراقبتهای حمایتی درمان میشوند، اما برخی ممکن است جدی شوند. اگر گربه شما علائم تنفسی را از خود نشان میدهد که بعد از چند روز برطرف نمی‌شوند یا آنقدر ناراحت کننده هستند که از غذا خوردن دست میکشد، با دامپزشک خود تماس بگیرید تا برای بازدید و کمک به گربه خود در مسیر بهبودی برنامه‌ریزی کنید.
بیماری های عفونی تنفسی میتوانند به گربه‌های دیگر خانه شما سرایت کنند. برای کاهش خطر انتقال بیماری، توصیه میکنیم حیوان خانگی جدید را از حیوانات فعلی خود برای چند روز اول جدا کنید. علاوه بر این، پس از دست زدن به حیوان جدید، دست‌های خود را بشویید تا خطر انتشار عفونت را به حداقل برسانید.
کلام آخر
بیماری های عفونی تنفسی یک تا دو هفته دوره کمون یا نهفتگی دارند. این بدان معنی است که گربه‌ای که امروز کاملاً سالم به نظر میرسد میتواند چند روز بعد دچار بیماری شود. بیماری‌های تنفسی عفونی گاهی اوقات میتوانند به اندازه‌ای شدید باشند که نیاز به دارو داشته باشند. در این صورت، تمام دوزها باید طبق دستور تجویز شوند. آنتی بیوتیک‌های خوراکی رایج‌ترین داروهای مورد نیاز هستند، اما گاهی اوقات قطره‌های بینی یا داروهای چشمی نیز نیاز هستند. لطفاً برای مراقبتهای پزشکی بیشتر به دامپزشک مراجعه کنید. داروها و مراقبتهای بیشتر همیشه مورد نیاز نیستند، اما دامپزشک بهترین فرد برای درمان بیماری گربه شماست.
منابع
